ေလေဘးသင့္ေဒသ ရိကၡာ ျပတ္လပ္ႏုိင္ဟု အကဲျဖတ္အဖဲြ႔ ေဖာ္ျပ

25 June 2008
ဦးေက်ာ္ေက်ာ္သိန္း

မုန္တိုင္းဒဏ္အျပင္းအထန္ခံခဲ့ရတဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသက မိသားစု ၄၆% မွာ ႏွစ္ရက္စာအတြက္ေတာင္ စားစရာ အျပည့္အ၀မရွိဘူးလို႔ ကုလသမဂၢ လူသားေဘးဒုကၡဆိုင္ရာ႐ံုး OCHA ရဲ႕ ေဒသတြင္းသတင္းကြန္ယက္ IRIN က ဒီကေန႔ မွာပဲ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ မေန႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာက်င္းပခဲ့တဲ့ အာဆီယံအစည္းအေ၀းတခုအတြင္း သံုးပြင့္ဆိုင္ တုိင္းတာ စစ္ေဆးမႈ အဖြဲ႔ရဲ႕ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို ကနဦးတင္ျပခဲ့တာကေန အခုလုိထြက္ေပၚလာတာပါ။ အျပည့္အစံုကို ဘန္ေကာက္ ေရာက္၊ ဗီြအိုေအ ၀ိုင္းေတာ္သား ဦးေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက တင္ျပေပးပါတယ္။ဆက္ဖတ္ရန္ အၿပည္႔အစံု ကို Click ႏွိပ္ပါ။
ေပ်ာက္ဆံုး ေသဆံုးသူေပါင္း ၁၃၈,၀၀၀ ရွိသြားၿပီျဖစ္တဲ့ နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္းမုန္တုိင္းတိုက္ခတ္အၿပီး သီတင္းရွစ္ပတ္ အၾကာ မွာ ေတာင္ မုန္တိုင္းဒဏ္သင့္လူထုအတြက္ စားေရရိကၡာေတြ ပိုေပးပို႔ဖို႔လိုအပ္ေနတယ္ဆိုတာကို ဒီေတြ႔ရွိခ်က္က မီးေမာင္း ထုိးျပေန တယ္လို႔ IRIN ရဲ႕ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အစားအစာျပတ္လပ္မႈဟာ ကနဦးေတြ႔ရွိမႈရဲ႕ တစိတ္တပိုင္းပဲရွိပါေသးတယ္။ မိသားစု ၆၀% ဟာ သန္႔ရွင္းတဲ့ ေသာက္ေရ ေတြ မရွိ သလို ၂၂% ကေတာ့ စိတ္ပိုုင္းဆိုင္ရာဖိစီးမႈေတြ ခံစားေနၾကရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚ ေဒသက အိမ္ေျခ ၅၉% ဟာ အျပင္းအထန္ပ်က္စီးခဲ့တာကို စစ္ေဆးေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။

မုန္တုိင္းဒဏ္သင့္လူထုဟာ သူတို႔ေနဖို႔အိမ္ေတြကို တနည္းနည္းနဲ႔ျပန္ေဆာက္ခဲ့ၾကေပမယ့္ အိမ္ေတြဟာ မခိုင္မခန္႔၀ါးေတြနဲ႔ ေဆာက္ထားတာေၾကာင့္ ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္ပဲခံမယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါဟာ နဂိုက ခိုင္မာတဲ့ သစ္သားအိမ္ေတြထက္ ပိုဆိုးရြား ပါတယ္တဲ့။

တရြာခ်င္းတိုင္းတာစစ္ေဆးမႈအဖြဲ႔ရဲ႕ စီမံကိန္းမန္ေနဂ်ာ ရစ္ခ်တ္ ဘလူး၀စ္တ္ (Richard Blewitt) က လူေတြဟာ ျပန္တည္ ေဆာက္ေနၾကၿပီျဖစ္ေပမယ့္ ေႏွးေကြးေၾကာင္း၊ သူတို႔ဟာ မတည္မၿငိမ္ရွိေနၿပီး ကူညီကယ္ဆယ္ေရး လိုအပ္ခ်က္ေတြ ဆက္ ရွိေန ေသးေၾကာင္း၊ ရြာသားေတြဟာ ပိုေကာင္းလာဖို႔ ျပန္တည္ေဆာက္ေနၾကတာမဟုတ္ဘဲ၊ ပိုဆိုးလာဖို႔ တည္ေဆာက္ ေနၾကေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ေျပာပါတယ္။

အခုထြက္ေပၚလာတဲ့ အခ်က္အလက္တစိတ္တပိုင္းက ေဖာ္ျပသလို လိုအပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ အေျခအေနေတြကို တိတိက်က် သိႏုိင္ တာေၾကာင့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ တိုင္းတာစစ္ေဆးမႈဟာ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ကုလသမဂၢနဲ႔ အာဆီယံတာ၀န္ရွိသူေတြက ေျပာ ၾကတာပါ။ WFP ကမာၻ႔စားနပ္ရိကၡာအစီအစဥ္ရဲ႕ ဘန္ေကာက္အေျခစိုက္၊ အာရွ-ပစိဖိတ္႐ံုး ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ေပါလ္ ရစၥေလ (Paul Risley) က -

"ဒီေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကေန အဖြဲ႔အစည္းအားလံုးအေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕အကူအညီေတြကို သက္ဆုိင္ရာေဒသရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔အညီ တိတိက်က် ေပးအပ္ႏိုင္ေစမွာမို႔ အင္မတန္ကို အေထာက္အကူျဖစ္ပါတယ္။ ေနရာတိုင္းမွာ လိုအပ္ခ်က္ေတြက အရမ္းကို ကြာ ျခားမွာျဖစ္ၿပီး အဲဒီ မတူကြဲျပားတဲ့ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို သိရွိႏိုင္ေရးမွာ ဒီ တိုင္းတာစစ္ေဆးမႈဟာ အေရးပါပါတယ္။" လို႔ ေျပာပါ တယ္။

WFP ဟာ တုိင္းတာစစ္ေဆးတဲ့အဖြဲ႔ကို သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးအတြက္ ရဟတ္ယာဥ္ေတြနဲ႔ အကူအညီေပးခဲ့ပါတယ္။

ကုလသမဂၢ၊ အာဆီယံနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းခဲ့တဲ့ တိုင္းတာစစ္ေဆးမႈအဖြဲ႔မွာ အဖြဲ႔၀င္ စုစုေပါင္း ၃၅၀ ပါ၀င္ၿပီး ကမာၻ႔ဘဏ္နဲ႔ အာရွဖြ႔ံၿဖိဳးေရးဘဏ္တို႔က အေထာက္အကူေပးခဲ့ပါတယ္။ နာဂစ္မုန္တိုင္းဒဏ္ အျပင္းအထန္ခံခဲ့ရတဲ့ ေဒသေတြမွာ ေမလေႏွာင္းပိုင္းကေန ဇြန္လ ပထမသီတင္းသံုးပတ္အထိ သံုးပြင့္ဆုိင္အဖြဲ႔က စစ္ေဆး မႈေတြလုပ္ခဲ့ၾကတာပါ။ တိုင္းတာစစ္ေဆးမႈမွာပါ၀င္ခဲ့တဲ့ အဖြဲ႔၀င္ေတြဟာ အေျခအေနေတြကို ကိုယ္တိုင္ မ်က္ျမင္ဒိ႒ ေတြ႔ခဲ့ ရၿပီး မုန္တိုင္းဒဏ္သင့္ ရြာသူ ရြာသားေတြရဲ႕ အေတြ႔အၾကံဳေတြကို နားေထာင္ၿပီးခ်ိန္မွာ ဒီသဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ရဲ႕ သက္ေရာက္မႈေတြဟာ သူတို႔ေမွ်ာ္လင့္ ထားတာထက္ ပိုႀကီးမားေနတယ္ဆိုတာကို နားလည္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ရန္ကုန္ အေျခစိုက္ ကုလသမဂၢတာ၀န္ရွိသူတဦးက ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အခုထြက္ေပၚလာတဲ့ ေတြ႔ရွိခ်က္ တစိတ္တပိုင္းကိုကပဲ တိုင္းတာစစ္ေဆးမႈအဖြဲ႔၀င္ေတြရဲ႕ နားလည္ မႈကို ထပ္ၿပီးထင္ရွားေစပါတယ္။

သူတို႔စုေဆာင္းခဲ့တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို အဆင့္ဆင့္ သံုးသပ္ျပဳစုေနတဲ့ လုပ္ငန္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေရာက္ေနတဲ့ အေျခအေနကို မေန႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာက်င္းပခဲ့တဲ့ အာဆီယံေဆြးေႏြးပြဲမွာ ကနဦးတင္ျပခဲ့ပါတယ္။ သံုးပြင့္ဆိုင္ တုိင္းတာ စစ္ေဆးမႈအဖြဲ႔ရဲ႕ ေတြ႔ရွိခ်က္အျပည့္အစံုပါ၀င္တဲ့ အစီရင္ခံစာကိုေတာ့ ေနာက္လ စကၤာပူမွာက်င္းပမယ့္ အာဆီယံ ႏုိင္္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေတြရဲ႕ ၄၁ ႀကိမ္ေျမာက္ အစည္းအေ၀းအတြင္း တင္သြင္းဖို႔ စီစဥ္ထားေၾကာင္းပါခင္ဗ်ား။
Rest of your post