ဆိုင္ကလံုးနာဂစ္ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရးရဲ့ မျမင္ရတဲ့ အဖိုးအခမ်ား

လာရီေဂ်ဂင္
ေသာၾကာေန႔၊ ဇြန္လ 06 2008 22:23 - ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္

ဘန္ေကာက္။ ။ ေၾကာက္မက္ဘြယ္ ဆိုင္ကလံုးမုန္တိုင္းႀကီး ဧရာဝတီ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚေဒသကို ဝင္ေရာက္ေမႊေႏွာက္ တိုက္ခတ္ သြားခဲ့သည္မွာ ၁ လ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ၁ သန္းေက်ာ္မွ်ေသာ မုန္တိုင္း ဒုကၡသည္မ်ားမွာ ယခုထိ နည္းနည္းမွ် မရေသးသူႏွင့္ နည္းနည္းပါးပါးသာ ရေသးသူ တို႔သာ ျဖစ္ေနဆဲပင္ ရွိသည္ ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံေတြင္ လုပ္ကိုင္ေနေသာ ကယ္ဆယ္ေရး ေအဂ်င္စီမ်ားက ေျပာၾကားၾကပါသည္။
ဆက္ဖတ္ရန္ အၿပည္႔အစံု ကို Click ႏွိပ္ပါ။
ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက အႀကီးအက်ယ္ ကူညီရန္ အသင့္ျပင္ထားခဲ့ေသာ္လည္း စစ္အစိုးရကမူ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီ ေပးေရး လုပ္သားမ်ားႏွင့္ သဘာဝ ကပ္ေဘးအႏၱရာယ္ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား ႏိုင္ငံတြင္း ဝင္ေရာက္ခြင့္ကို တားဆီး ပိတ္ပင္ေနဆဲ ရွိေသးသည္။ လက္ဆုပ္စာကိုသာ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေအာက္ပိုင္းေဒသ မုန္တိုင္းဒဏ္ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ခံခဲ့ရေသာ ေဒသမ်ားသို႔ ဝင္ေရာက္ခြင့္ ျပဳခဲ့သည္။ စစ္အစိုးရသည္ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ပါမည္ ဟူေသာ သူ႔ကတိကို ခ်ဳိးဖ်က္၍ လာမည့္ ရက္သတၱပတ္ အနည္းငယ္အတြင္း ၎တို႔၏ လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို ကန္႔သတ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေတာ့မည္ဟု ျမန္မာစစ္တပ္၏ ယံုၾကည္ စိတ္ခ်ရေသာ သတင္းရပ္ကြက္၏ အဆိုအရ သိရသည္။ “အေမရိကန္နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အန္ဂ်ီအို (INGOs) ေတြက ငါတို႔ ႏိုင္ငံကို ကၽြန္လုပ္ခ်င္ေနတာ။ ငါတို႔ ျပည္သူေတြကို ကူညီခ်င္တာ မဟုတ္ဘူး” ဟု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေမာင္ေအးက ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား တာဝန္ယူ လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ ဝန္ႀကီးမ်ားအား ယခု ရက္သတၱပတ္ အေစာပိုင္းက ေျပာၾကားခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ေဒသခံ ရပ္က်ဳိးရြာက်ဳိး ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကိုလည္း အလႉရွင္မ်ား၏ ေက်းကၽြန္မ်ားအျဖစ္ ျမင္ေနကာ သူတို႔ကိုလည္း ပစ္မွတ္ထား ေစာင့္ၾကည့္ ေနသည္ဟု အဆိုပါ သတင္း ရပ္ကြက္ကပင္ ဆက္လက္ ေျပာၾကားသြားသည္။ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသရွိ အကူအညီ အပူတျပင္း အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနေသာ ဒုကၡသည္မ်ားကို ဝင္ေရာက္ အကူအညီေပးရန္ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီမ်ား အားလံုးက အသည္းအသန္ ႀကဳိးပန္းေနရခ်ိန္၌ ေဒသခံ ျမန္မာ ေစတနာရွင္မ်ားက မိမိတို႔ဖာသာပင္ ကူညီကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ေနၾကရသည္။ သံုးပတ္ ေက်ာ္ၾကာမွ် ေရသန္႔ႏွင့္ အစားအစာ ဘာမွ် မရခဲ့သည့္ ေက်းရြာသားမ်ားထံ သူတို႔၏ အကူအညီမ်ား စတင္ ေရာက္ရွိေနၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ယခုအခါ သူတို႔ကိုလည္း ျမန္မာ စစ္အာဏာပိုင္မ်ားက အျမင္မၾကည္လင္ေတာ့။ ထိုသို႔ ကူညီ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ေနသည့္ အဓိက ပုဂၢိဳလ္တဦး ျဖစ္ေသာ ရုပ္ရွင္ဒါရိုက္တာႏွင့္ ဟာသ သရုပ္ေဆာင္ ဇာဂနာကို ယခု ရက္သတၱပတ္ အေစာပိုင္းက ထိန္းသိမ္းလိုက္သည္။ ကမၻာ့ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ႀကီးက သတိႀကီးစြာ ထား၍ အေကာင္းျမင္ပါသည္ဟု လူသိရွင္ၾကား ေျပာဆိုေနေသာ္လည္း ဆိုင္ကလံုး မုန္တိုင္းက ဖ်က္ဆီးခဲ့ေသာ အပ်က္အစီးမ်ားမွ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပန္လည္ နာလန္ထလာႏိုင္ေရး အတြက္ ေပၚေပါက္ လာေတာ့မည့္ ျပႆနာႀကီးမ်ားကို ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းရန္ လုိသည္ဟု ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီမ်ား ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး အုပ္စုမ်ားက သတိေပးလိုက္ၾကသည္။ မုန္တိုင္း ဒုကၡသည္မ်ား၏ စိတ္ဒဏ္ရာႏွင့္ ပရိေဒဝ ေသာကမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းတြင္ အဓိက အဟန္႔အတားမ်ား ျဖစ္လာဘြယ္ ရွိသည္ဟု ဥေရာပ အေျခစိုက္ နယ္စည္းမထား ဆရာဝန္မ်ား အဖြဲ႔ (MSF) ကေျပာဆိုလိုက္ၿပီး၊ ယူေက အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ ျဖစ္သည့္ ႏိုင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အဖြဲ႔ (AI) ကမူ တုိးပြါးလာေနေသာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ တိုင္တန္းခ်က္မ်ားေၾကာင့္ စိုးရိမ္ ပူပန္မိသည္ဟု ဆိုလိုက္သည္။ သူတို႔ ခိုလံႈရာ ေနရာမ်ားမွ အတင္းအၾကပ္ ေမာင္းထုတ္ျခင္း၊ ေနရာ ေရႊ႔ေျပာင္းခိုင္းျခင္း၊ အဓမၼ လုပ္အားေပး ခိုင္းေစျခင္း၊ အတင္းအၾကပ္ စစ္တပ္ထဲ ဝင္ေစျခင္း၊ လူကုန္ကူးျခင္း ႏွင့္ လယ္ေျမမ်ား အဓမၼ သိမ္းပိုက္ျခင္း စသည္တို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရး ႀကဳိးပန္းမႈမ်ားအား အတားအဆီး အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစမည္ကို စိုးရိမ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုၾကသည္။ ဤကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းတြင္ ပါဝင္ေနသူ အားလံုးအတြက္ အဓိက ျပႆနာမွာ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသသို႔ ဝင္ေရာက္ခြင့္ ရရွိေရး ျဖစ္သည္။ “ၫႇိႏိႈင္း အစည္းအေဝးေတြမွာ လူေတြေတာ့ အမ်ားႀကီး ေတြ႔ေနရတာဘဲ။ ဒါေပမဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြေတာ့ အမ်ားႀကီး မေတြ႔ရဘူး” ဟု (MSF) ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လုပ္ငန္းမ်ားဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲ (Frank Smithuis) က မဇၩိမကို ေျပာၾကားသြားပါသည္။ ယခုအခါ သူတို႔၏ ႏိုင္ငံတကာဝန္ထမ္း ၂ဝ ေက်ာ္ကို ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသသို႔ အေရာက္ ပို႔ႏိုင္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာဆရာဝန္၊ သူနာျပဳ၊ က်န္းမာေရးလုပ္သား ၂၅ဝ ခန္႔ႏွင့္အတူ ဧရာဝတီ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသမွ မုန္တိုင္းဒဏ္ အဆိုးဝါးဆံုး ခံခဲ့ရေသာ ေဒသမ်ားတြင္ လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္လ်က္ ရွိေနၿပီဟု ဆိုသည္။ “ေန႔တိုင္းဘဲ က်ေနာ္တို႔ အဖြဲ႔သားေတြ မုန္တိုင္း တိုက္ၿပီးကတဲက ဘာအကူအညီမွ မရေသးပါဘူးလို႔ ေျပာတဲ့ ရြာသားေတြနဲ႔ ေတြ႔ေနရတယ္။ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ျပည့္ျပည့္စံုစံုေတာ့ ဘာမွ မလုပ္ႏိုင္ေသးပါဘူး။ ခုထိ အေရးေပၚ အေျခအေန အဆင့္မွာဘဲ ရွိေနပါေသးတယ္” ဟု သူက ဆက္လက္ ေျပာၾကားသြားသည္။ အေမရိကန္ အေျခစိုက္ (World Vision) ႏွင့္ ၾသစေၾတလ် အေျခစိုက္ (CARE) တို႔ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီ အေတာ္ မ်ားမ်ားသည္ မုန္တိုင္းဒဏ္ အဆိုးဝါးဆံုး ခံခဲ့ရေသာ ေဒသမ်ားတြင္ သူတို႔၏ ႏိုင္ငံတကာ ဝန္ထမ္းမ်ားကို ေစလႊတ္ ခ်ထားႏိုင္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ အျခား ေဝးလံ ေခါင္သီလွသည့္ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသတေနရာသို႔ (CARE) အဖြဲ႔ သြားေရာက္ခဲ့ရာ ေက်းရြာသားမ်ားက “က်ေနာ္တို႔ ဝမ္းစာစပါးေတြလဲ အကုန္ ပ်က္စီးသြားၿပီ။ အုန္းသီးေတြ ေကာက္စားေနရတယ္၊ ေရစိုဆန္ေအာက္ေတြ စားၿပီး အသက္ရွင္ေနရတယ္” ဟု သူတို႔ကို ေျပာၾကားခဲ့ၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကို သတင္းေထာက္မ်ားအား (CARE) အဖြဲ႔ႀကီး၏ အေရးေပၚ တံု႔ျပန္ ေဆာင္ရြက္ေပးေရး ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ဂၽြန္မစ္ခ်ဲလ္ (Jon Mitchell) က ဤေက်းရြာသို႔ ယခု ရက္သတၱပတ္ အေစာပိုင္းက သြားေရာက္ ေလ့လာအၿပီး ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ကမၻာ့ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔ႀကီးက သူတို႔၏ ႏိုင္ငံတကာ ဝန္ထမ္း ၂ဝ ခန္႔ကို ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသသို႔ ေစလႊတ္ႏို္င္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ထိုေဒသတြင္ ၾကာရွည္ေနခြင့္ မရေသးဟု ဆိုသည္။ “ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသကို အေရာက္သြားရေရးဟာ စိန္ေခၚမႈႀကီး တရပ္ျဖစ္ဆဲပါဘဲ” ဟု ေပါလ္ရစ္စေလ (Paul Risley) က ယခု ရက္သတၱပတ္ အေစာပိုင္းက က်င္းပခဲ့သည့္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာၾကားသြားခဲ့သည္။ “လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ပတ္က မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းနဲ႔ သန္းေရႊတို႔ ေတြ႔ၿပီးကတဲက ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသကို သြားခြင့္ရေရးဟာ သိသိသာသာ တိုးတက္မႈ ရွိလာခဲ့ပါတယ္။ ခရီးသြားခြင့္ ခြင့္ျပဳမိန္႔ ရေရးအတြက္ ေႏွးေကြး ေလးလံလွတဲ့ ဗ်ဴရိုကရက္ ဆန္သည့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားကို အဆင္ေျပ ေခ်ာေမြ႔ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္” ဟု လူသားခ်င္း စာနာမႈဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ ညႇိႏိႈင္း ေဆာင္ရြက္ေရးရံုး (UNOCHA) ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ရစ္ခ်တ္ေဟာ္ေဆး (Richard Horsey) က ေျပာဆိုလိုက္ပါသည္။ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသသို႔ သူတို႔၏ ႏိုင္ငံတကာ ဝန္ထမ္းမ်ား ေစလႊတ္ႏိုင္ေရးအတြက္ ကုလသမဂၢ အေနျဖင့္ ယခုအထိ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း သူတို႔ကို ႀကီးမားစြာ ကန္႔သတ္ တားဆီးမႈမ်ား လုပ္သည္ကို ခံေနရဆဲ ရွိသည္။ သူတုိ႔ သြားေလရာ အစုိးရက ထည့္ေပးသည့္ အေစာင့္အေရွာက္မ်ား ပါေနသည္။ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းတြင္ သြားလိုရာ ေဒသသို႔ အေရာက္သြားခြင့္ ရေရးသည္ အဓိက ျပႆနာ ျဖစ္ၿမဲပင္ ရွိေသးသည္။ ဤျပႆနာကို အာဆီယံ၊ ကုလသမဂၢ၊ ျမန္မာအစုိးရတို႔၏ အႀကီးတန္း ကိုယ္စားလွယ္ ၉ ဦး ပါဝင္သည့္ သံုးပြင့္ဆိုင္ အစည္းအေဝးတြင္ တင္ျပ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ေမလ (၃၁) ရက္ေန႔ စေနေန႔တြင္ တႀကိမ္၊ ဇြန္လ (၂) ရက္ေန႔ တနလၤာေန႔တြင္ တႀကိမ္ စုစုေပါင္း ၂ ႀကိမ္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းကို ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ႏိုင္ရန္ ကုလဝန္ထမ္းမ်ား ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသတြင္ ၾကာရွည္စြာ ေနခြင့္ရေရးမွာ တကယ့္ ျပႆနာတရပ္ ျဖစ္သည္။ “ႏိုင္ငံတကာ ကၽြမ္းက်င္သူေတြ ဆိုင္ကလံုး မုန္တိုင္းဒဏ္ ခံခဲ့ရတဲ့ ေဒသေတြကို အေရာက္သြားႏိုင္ဘို႔ လိုတယ္။ အခုအထိေတာ့ တံခါးက က်ယ္က်ယ္ ဖြင့္မေပးေသးဘူး” ဟု ရစ္ခ်တ္ေဟာ္ေဆး (Richard Horsey) က ေျပာၾကား လိုက္ပါသည္။ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသသို႔ ႏိုင္ငံတကာ ဝန္ထမ္းမ်ား သြားေရာက္၍ ၾကာၾကာေနခြင့္ ရေရးအတြက္ ကုလသမဂၢက ႀကဳိးစားလ်က္ ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာအစိုးရက မည္သို႔ တံု႔ျပန္မည္ဆိုသည့္ အရိပ္အေယာင္ တစံုတရာ မေတြ႔ရေသးပါ။ ကုလသမဂၢက အေကာင္း ေမွ်ာ္လင့္ေနေသာ္လည္း ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ သံုးသပ္သူမ်ားကမူ ယခုအခါ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္း၏ ပင္မ ေနရာမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည့္ လပြတၱာႏွင့္ ဘိုကေလး ၿမ့ဳိမ်ားသို႔သာ သြားခြင့္ ေပး၍ အဆုိပါ ဝန္ထမ္းတို႔၏ လႈပ္ရွားမႈကို ကန္႔သတ္ထားလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္ေနၾကသည္။ ဧရာဝတီ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသရွိ သန္းေပါင္း မ်ားစြာေသာ လူတို႔၏ အသက္မွာ ကုလသမဂၢ၊ ႏိုင္ငံတကာ ေအဂ်င္စီမ်ား၊ ေဒသခံ ျမန္မာအုပ္စုမ်ား၏ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံ ေဒသမ်ား၌ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းကို ႀကီးႀကီးမားမား ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ေပးႏိုင္မႈ အေပၚတြင္ မူတည္ေနသည္။ သို႔ေသာ္ အစိုးရဘက္မွ ျပသခဲ့ေသာ လကၡဏာမ်ားမွာမူ မေကာင္းပါ။ ယခု ရက္သတၱပတ္ အေစာပိုင္းက တိုင္းျပည္၏ ဒုတိယ အာဏာအရွိဆံုး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေမာင္ေအးႏွင့္ အျခား အဓိကက် အေရးပါသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တေယာက္ ျဖစ္ေသာ အတြင္းေရးမႉး ၁ တို႔ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသသို႔ သြားေရာက္ ၾကည့္ရႈခဲ့ၾကသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ေဒသၿမ့ဳိေတာ္ ပုသိမ္တြင္ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ညႇိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ ေပးေနသည့္ အစိုးရ အဖြဲ႔ဝင္ ဝန္ႀကီးမ်ားအား “အစိုးရက အလႉရွင္ေတြဆီက အလႉေငြေတြ လက္ခံ ရယူေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အန္ဂ်ီအို (INGOs) ေတြနဲ႔ ေဒသခံ အဖြဲ႔အစည္းေတြကို စစ္ေၾကညာထားၿပီ” ဟု လြန္ခဲ့ေသာ ၂ ရက္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ေမာင္ေအးသည္ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီမ်ားအေပၚ ၾကာျမင့္စြာ ကတဲကပင္ သကၤာမကင္း ျဖစ္ေနခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရး အႀကီးအကဲ ခင္ညြန္႔ကုိ ဖမ္းဆီးခဲ့စဥ္က ႏိုင္ငံတကာ အန္ဂ်ီအိုမ်ား၏ ဝင္ထြက္သြားလာ လႈပ္ရွားႏိုင္မႈ အတုိင္းအတာ အထူးသျဖင့္ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ရရွိေနသည့္ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္မ်ားကို ေတြ႔ရွိသြားၿပီး အေတာ္ တုန္လႈပ္ ေျခာက္ျခားသြားခဲ့သည္။ ဤတိုင္းရင္းသားမ်ား အမ်ားစု ေနထိုင္သည့္ ေဒသမ်ားတြင္ အစိုးရႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူထားသည့္ တိုင္းရင္းသား အုပ္စုမ်ားကို လက္နက္ ျဖဳတ္ရန္ အစိုးရ၏ ႀကဳိးပန္းမႈမ်ားကို (INGOs) မ်ားက မတည္မၿငိမ္ ျဖစ္ေစလိမ့္မည္ဟု သူစိုးရိမ္ ထိတ္လန္႔ခဲ့သည္။ “ခုလဲ ဇာဂနာ နဲ႔ ကိုေက်ာ္သူလို ေဒသခံ ျမန္မာ ေစတနာရွင္ အဖြဲ႔ေတြက လုပ္ေနတဲ့ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းေတြရဲ့ အတိုင္းအတာကို ၾကည့္ၿပီး သူလန္႔ေနမွာဘဲ။ စစ္အစိုးရက လုပ္ေနတာက သူတုိ႔ လုပ္ေနတာနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္လိုက္ရင္ ဘာမွ အေရးမပါဘူး ျဖစ္ေနတယ္” ဟု လြတ္လပ္ေသာ ျမန္မာပညာရွင္ ဦးဝင္းမင္းက မဇၩိမကို ေျပာၾကားသြားပါသည္။ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီ အမ်ားအျပားက ကားမ်ား၊ ထရပ္ကားမ်ား၊ ေလွငယ္မ်ားကို ငွါးရမ္းကာ ဆိုင္ကလံုး ဒုကၡသည္မ်ားကို ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းမ်ား ျဖန္႔ေဝေပးေနၾကသည္။ ၎တို႔ထဲမွ အမ်ားအျပားမွာ ယခုထိ အေရာက္ မသြားႏိုင္ေသးသည့္ ေဒသမ်ားတြင္ ရွိေနေသးသည္။ ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းမ်ား ျဖန္႔ေဝေပးပို႔ရာတြင္ အကူအညီ ရေစရန္ ရဟတ္ယာဥ္မ်ား သံုးဘို႔ ကုလသမဂၢက ႀကဳိးစားခဲ့ေသးသည္။ သို႔ေသာ္ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာ အစီအစဥ္ (WFP) အေနႏွင့္ သူတို႔ ကိုယ္ပိုင္ရဟတ္ယာဥ္ တစင္းကိုသာ သံုးခြင့္ရေသးသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ၂ ပတ္ေက်ာ္က ကြာလာလမ္ပူၿမ့ဳိမွ ေရာက္ရွိလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ၿပီး ယခုအထိ လပြတၱာၿမ့ဳိသို႔ ေန႔စဥ္ပ်ံသန္း ပို႔ေဆာင္ေပးေနသည္။ေနာက္ထပ္ (WFP) ၏ ရဟတ္ယဥ္ ၉ စင္းမွာ ရန္ကုန္သို႔ ပ်ံသန္းခြင့္ရရန္ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ေစာင့္ဆိုင္းေနဆဲ ရွိေသးသည္။ ယင္းတို႔အနက္မွ ၂ စင္းမွာ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံမွ ၾသစေၾတလ် ကုန္တင္ ေလယဥ္ျဖင့္ သယ္ေဆာင္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ တပ္ဆင္ၿပီး ေစာင့္ေနသည္မွာ တပတ္ ေက်ာ္သြားၿပီ ျဖစ္သည္။ “ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းေတြ ျဖန္႔တဲ့ လုပ္ငန္းမွာ ရဟတ္ယာဥ္ေတြက ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ လုပ္ေပးႏိုင္မွာ ေသခ်ာပါတယ္” ဟု (Smithuis) က ေျပာၾကားပါသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္အစိုးရကမူ ႏိုင္ငံတကာ ေလယာဥ္မ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံ နယ္နိမိတ္တဝိုက္ ပ်ံသန္းခြင့္ ေပးရန္ ဝန္ေလးေနဆဲပင္ ရွိသည္။ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းတြင္ အသံုးျပဳရန္ ျမန္မာ စစ္တပ္၏ ရဟတ္ယဥ္ ၄ စင္းကိုမူ အသံုးျပဳခြင့္ ေပးထားသည္။ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီမ်ား၏ အဓိက ဦးစားေပး လုပ္ငန္းမွာ သန္းႏွင့္ခ်ီရွိသည့္ မုန္တိုင္းေဘးမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့သည့္ ဒုကၡသည္မ်ားထံ ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းမ်ား အေရာက္ပို႔ေရး ျဖစ္သည္။ အမ်ားစုမွာ လြန္ခဲ့ေသာ ရက္သတၱပတ္ ၅ ပတ္လံုးလံုး အစားအစာေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ေရေသာ္ လည္းေကာင္း မရဘဲ ရွိခဲ့သည္။ သူတို႔ကုိ အမိုးအကာေအာက္သို႔ အေရာက္ပို႔ရန္လည္း လိုသည္။ အခ်ဳိ႔မွာ ေရရွည္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ရွိေနေၾကာင္း ျပသေနသည္။ “သူတို႔ အစာစားရဘို႔ လိုတယ္။ အခုအတြက္ဘဲ မဟုတ္ဘူး၊ ေနာက္လ အေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အတြက္ပါ လိုတာ။ သူတို႔ စပါးျပန္စိုက္ႏိုင္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္၊ ဒါေပမဲ့ မ်ဳိးစပါး လိုတယ္ လို႔ ဒီလူေတြက က်ေနာ္တို႔ကို ေျပာၾကတယ္။ အခု စိုက္မဲ့ စပါးေတြ ေအာင္မယ္ဘဲထားဦး၊ အဲဒီ စပါးေတြမေပၚခင္ ၅ လေလာက္ စားဘို႔က လိုေသးတယ္။ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ အႏွံ႔ ေက်းရြာေတြအတြက္ အစားအစာ အကူအညီေတြ ေပးဘို႔ဟာ အဓိက ေရရွည္ ဦးစားေပး လုပ္ငန္းပါ” ဟု (CARE) ၏ အေရးေပၚ တံု႔ျပန္ ေဆာင္ရြက္မႈေပးေရး ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဂၽြန္မစ္ခ်ဲလ္ (Jon Mitchell) က ေျပာၾကား သြားပါသည္။ (MSF) အဖြဲ႔ႀကီးအတြက္မူ ေနာက္ထပ္ ပို၍ႀကီးမားသည့္ အေျခခံ ျပႆနာ အခက္အခဲႀကီး တရပ္ ရွိေသးသည္။ မုန္တိုင္းေဘးမွ အသက္မေသ လြတ္ေျမာက္ခဲ့သူမ်ား၏ စိတ္က်န္းမာေရး ျပႆနာ ျဖစ္သည္။ “ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚမွာ က်ေနာ္ ေတြ႔ခဲ့တဲ့ သူတိုင္း စိတ္ေျခာက္ျခားမႈလြန္ စိတ္ဖိစီးမႈေတြ၊ ေသာကေတြ၊ ပရိေဒဝမီးေတြ ေတာက္ေလာင္ ခံစားေနရတာကို ေတြ႔ခဲ့ရတယ္” ဟု ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚတြင္ ၂ ပတ္ၾကာ ေနထိုင္ခဲ့သည့္ (MSF) ၏ စိတ္က်န္းမာေရး အၾကံေပး Kaz de Jong က ေျပာၾကားသြားသည္။ “သူတို႔ဟာ သိသိသာသာဘဲ ေၾကာက္လန္႔ေနတယ္၊ စိုးရိမ္ေနတယ္၊ ဝမ္းနည္းပူေဆြး ေနၾကတယ္။ ကေလးေတြက တေယာက္နဲ႔တေယာက္ ဖက္ထားၾကတယ္။ မုန္တိုင္း မက်ခင္ ေနာက္ဆံုး သူတို႔လက္ထဲ ရွိေနခဲ့တဲ့ အရာေတြကို တင္းတင္းႀကီး ဆုပ္ထားၾကတယ္” ဟု သူက ဆက္လက္ ေျပာဆိုသြားခဲ့ပါသည္။ “သူတုိ႔ အိပ္မရဘူး၊ အိပ္မက္ဆိုးေတြ မက္တယ္၊ ဆုိင္ကလံုး မုန္တိုင္းမတိုက္ခင္ ေနာက္ဆံုး အခ်ိန္ေလးကို သူတို႔ စိတ္ေတြက ျပန္ျပန္ ေရာက္သြားၾကတယ္၊ မုန္တိုင္းအတြင္း အသက္ဆံုးပါးသြားၾကတဲ့ သူတို႔ ေဆြမ်ဳိးေတြနဲ႔ ေနာက္ဆံုးရွိခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ေလးကို ျပန္ျပန္ျမင္ေနတယ္လို႔ သူတို႔က က်ေနာ္တို႔ကို ေျပာျပၾကတယ္” ဟု သူက မဇၩိမကို ေျပာၾကားသြားပါသည္။ သူတို႔မွာ ခြန္အားေတြလဲ ဆံုးရံႈးသြားၿပီ၊ လုပ္ခ်င္ကိုင္ခ်င္စိတ္လဲ မရွိေတာ့ဘူး၊ ဤအခ်က္မ်ားသည္ သူတုိ႔ဘဝမ်ားကို ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစလိမ့္မည္။ “ဒါ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ ၾကံဳရတဲ့ အခါ ပံုမွန္ တံု႔ျပန္မႈ တရပ္ပါဘဲ” ဟု de Jong က ေျပာပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဤလူ႔အသိုင္းအဝိုင္း တခုလံုး အျပည့္အဝ ျပန္လည္ နာလန္ထူလာဘို႔ ဆိုလွ်င္ ဤေရာဂါကို ကုသမွ ရမည္။ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚအႏွံ႔ စိတ္ပ်က္ အားငယ္မႈမ်ားကို ေတြ႔ေနရသည္။ အေတြ႔ရ အမ်ားဆံုးမွာ အသက္ရွင္ က်န္ရစ္ခဲ့ရသည္ကို စိတ္မသန္႔ ျဖစ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ကေလးမ်ားက ငူငူႀကီးထိုင္ၿပီး မိမိတို႔ မိဘမ်ားက အသက္ရွင္ က်န္မေနခဲ့ဘဲ မိမိတို႔က အသက္ရွင္ က်န္ေနခဲ့သလဲဟု စဥ္းစား ေတြးေတာေနၾကသည္။ “ဘယ္ကမ်ား ဆန္ရပါ့မလဲလို႔ ေတြးၿပီး က်မတို႔ စိတ္ပူေနရတယ္။ ဒါေပမဲ့ စားေတာ့ စားရမွာဘဲ၊ စားေတာ့ စားခ်င္တာဘဲ။ မုန္တိုင္းထဲမွာ အားလံုး ဆံုးရံႈးသြားၿပီ၊ က်မက ဘာလို႔ စားေနဦးမွာလဲ” ဟု အဖြားအို တဦးက (MSF) ဆရာဝန္တဦးကို ေျပာျပပါသည္။ဤစိတ္ဒဏ္ရာကို ကုသရန္ ျမန္မာ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးေရး ပညာရွင္မ်ားကို (MSF) က သင္တန္းေပးေနသည္။ သို႔ေသာ္ ဤေဝဒနာသည္ အားလံုးကို ကုသရမည့္ အေရးမွာ အေတာ့္ကို ခက္ခဲသည့္ လုပ္ငန္းႀကီးတရပ္ ျဖစ္ေနသည္။ အခ်ိန္မ်ားစြာ ယူရမည္။ သူတုိ႔၏ ေနအိမ္မ်ား၊ သူတို႔ လယ္ယာမ်ား၊ သူတို႔ ငါးကန္မ်ားကို ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္သည့္တိုင္ေအာင္ ဤဆင္းရဲလွေသာ လူထုအတြက္ ဆိုင္ကလံုး မုန္တိုင္းက ခ်န္ထားခဲ့သည့္ စိတ္ဒဏ္ရာမွ ေက်ာ္နင္းလြန္ေျမာက္ႏိုင္ရန္မွာ တဘဝစာလဲ ၾကာခ်င္ၾကာလိမ့္မည္။

လာရီေဂ်ဂင္
Rest of your post